Vai trò của chất chỉ điểm ung thư

Các chất chỉ điểm ung thư được dùng để phát hiện, chẩn đoán và theo dõi điều trị một số bệnh ung thư. Bệnh ung thư không được chẩn đoán sớm chắc chắn dẫn đến tử vong, tất cả những biện pháp điều trị hiện nay (ngoại khoa, hoá trị liệu, trị liệu phóng xạ...) nếu thực hiện ở giai đoạn muộn, đều có những hạn chế đáng kể. Do vậy việc phát hiện sớm ung thư nhờ chất chỉ điểm ung thư là vô cùng quan trọng.

1. Thế nào là ung thư?

Ung thư là bệnh trong đó xảy ra sự tăng sinh một cách lộn xộn các tế bào bất thường với tốc độ cao, tạo ra trong cơ thể một tổ chức lạ gồm tế bào non, chuyển hoá mạnh, lấn át những tổ chức xung quanh và tranh chấp các chất dinh dưỡng...

Bệnh ung thư không được chẩn đoán sớm chắc chắn dẫn đến tử vong, tất cả những biện pháp điều trị hiện nay (ngoại khoa, hoá trị liệu, trị liệu phóng xạ...) nếu thực hiện ở giai đoạn muộn, đều có những hạn chế đáng kể. Tỷ lệ tử vong của ung thư trên thế giới là rất lớn, đứng hàng thứ hai sau tỷ lệ tử vong của bệnh tim mạch.

2. Chất chỉ điểm ung thư là gì?

Hầu hết chất chỉ dấu ung thư là những protein có tính kháng nguyên

Chất chỉ điểm ung thư (tumor marker) là những chất do tế bào ung thư hoặc các tế bào khác của cơ thể sản xuất đáp ứng với ung thư hoặc một số bệnh lành tính. Có thể phát hiện chất chỉ điểm ung thư trong máu, nước tiểu, phân, tổ chức u hay các tổ chức khác, hoặc trong dịch cơ thể của một số bệnh nhân ung thư.

Hầu hết chất chỉ dấu ung thư là những protein có tính kháng nguyên nhưng không phải tất cả các kháng nguyên ung thư đều có thể dùng như là chất chỉ điểm ung thư. Gần đây, những đặc điểm biểu lộ gen và những thay đổi của DNA cũng bắt đầu được dùng như là chất chỉ điểm ung thư. Hiện nay đã xác định và sử dụng trên lâm sàng hơn 50 chất chỉ điểm ung thư khác nhau. Chúng có thể là các phân tử protein, acid nucleic, các hormone, một số enzyme và kể cả một số tế bào đặc biệt.

3. Tiêu chuẩn của một chất chỉ điểm ung thư

Các chất chỉ điểm ung thư phải đặc hiệu cho ung thư, nồng độ tỷ lệ với thể tích khối u, phát hiện được từ giai đoạn sớm của bệnh, đo được một cách chính xác. Cụ thể các tiêu chuẩn của một chất chỉ điểm ung thư gồm:

• Phải có tính đặc hiệu của tổ chức tế bào ung thư;
• Phải có tính đặc hiệu về cơ quan tổng hợp ra nó, tức là có tính đặc hiệu cơ quan, chỉ điểm được cơ quan bị ung thư;
• Được giải phóng từ các tế bào khối u vào các dịch thể dễ thu nhận, nghĩa là được phân bố trong các bệnh phẩm như huyết thanh, nước tiểu;
• Nồng độ của nó trong bệnh phẩm phải phản ánh được tình trạng và tiến triển của khối u (kích thước, sự phát triển, có hay không có di căn, kết quả điều trị...);
• Phát hiện được ở những nồng độ rất thấp, có khả năng chẩn đoán, phát hiện sớm ung thư;
• Có độ đặc hiệu (specificity) và độ nhạy (sensitivity) cao, xấp xỉ 100%.

4. Một số chất chỉ điểm ung thư

• Alpha foeto - protein (AFP) giúp cho chẩn đoán và theo dõi ung thư gan và ung thư tinh hoàn;
• Beta hCG (Beta Hormon Chorionic Gonadotrope): Chất chỉ điểm đối với ung thư tinh hoàn;
• CA 125 (Cancer Antigen 125): Chất chỉ điểm đối với ung thư buồng trứng;
• CA 15-3 (Cancer Antigen 15-3): Chất chỉ điểm đặc hiệu nhất đối với ung thư vú;
• CA 19-9 (Carbohydrat Antigen 19-9): Có độ đặc hiệu cao đối với ung thư tụy và ung thư đường mật, phối hợp với CEA rất có giá trị trong chẩn đoán ung thư đường tiêu hoá và đại trực tràng;
• CEA (Carcino - Embrionic Antigen): Chất chỉ điểm chung cho các loại ung thư;
• CT (Calcitonin): Chất chỉ điểm cho chẩn đoán và theo dõi ung thư tuyến giáp;
• CYFRA 21-1 (Cytokeratin 19 Fragment): Chất chỉ điểm để chẩn đoán, tiên lượng và theo dõi ung thư phổi tế bào không nhỏ;
• PSA (Prostat Specific Antigen): Chất chỉ điểm cho ung thư tiền liệt tuyến.

5. Chất chỉ điểm ung thư có vai trò như thế nào?

Chất chỉ điểm ung thư được dùng để phát hiện, chẩn đoán và theo dõi điều trị một số bệnh ung thư

Các chất chỉ điểm ung thư được dùng để phát hiện, chẩn đoán và theo dõi điều trị một số bệnh ung thư. Dù một lượng cao chất chỉ điểm ung thư có thể gợi ý ung thư, tuy nhiên nếu chỉ căn cứ vào một mình xét nghiệm này thì không đủ để xác định ung thư mà phải kết hợp với các kết quả lâm sàng và cận lâm sàng khác như sinh thiết, chẩn đoán hình ảnh...

Định lượng chất chỉ điểm ung thư trước điều trị giúp bác sĩ điều trị lập kế hoạch điều trị thích hợp. Trong một số trường hợp ung thư, lượng chất chỉ điểm ung thư phản ánh giai đoạn (mức độ lan rộng) của bệnh và tiên lượng bệnh nhân (diễn tiến và kết quả). Cũng có thể định lượng định kỳ chất chỉ điểm ung thư trong thời gian điều trị ung thư để theo dõi và kiểm tra hiệu quả điều trị. Sau khi chấm dứt điều trị, định lượng chất chỉ điểm ung thư giúp theo dõi và phát hiện tái phát.

Hiện nay, sàng lọc ung thư sớm được coi là biện pháp hoàn hảo trong việc phát hiện và điều trị kịp thời các loại ung thư. Giảm chi phí điều trị và nhất là giảm tỷ lệ tử vong ở người bệnh. Bệnh viện TWQĐ 108 luôn triển khai và giới thiệu tới khách hàng Gói Trung Tâm Tư Vấn Di Truyền và Sàng Lọc Ung Thư – Bệnh viện TWQĐ 108 giúp xét nghiệm gen, chẩn đoán hình ảnh, xét nghiệm các chất chỉ điểm sinh học phát hiện khối u sớm.

Lựa chọn Gói sàng lọc ung thư sớm tại Trung Tâm Tư Vấn Di Truyền và Sàng Lọc Ung Thư- Bệnh viện TWQĐ 108, khách hàng sẽ được:

• Chỉ một lần xét nghiệm gen có thể đánh giá về nguy cơ mắc của 16 loại ung thư phổ biến ở cả nam và nữ (ung thư phổi, ung thư đại trực tràng, ung thư vú, ung thư tuyến tụy, ung thư cổ tử cung, ung thư dạ dày, ung thư tiền liệt tuyến,....)
• Phát hiện sớm các dấu hiệu manh nha của ung thư thông qua chẩn đoán hình ảnh, nội soi và siêu âm.
• Thao tác khám đơn giản, cẩn thận và chính xác.
• Đội ngũ chuyên gia được đào tạo bài bản nghề, đặc biệt là về ung thư, đủ khả năng làm chủ các ca khám chữa ung thư.

Để được hỗ trợ, tư vấn chi tiết xin vui lòng liên hệ với chúng tôi:

TRUNG TÂM TƯ VẤN DI TRUYỀN VÀ SÀNG LỌC UNG THƯ – BỆNH VIỆN TWQĐ108

Địa chỉ: số 1 Trần Hưng Đạo, Hai Bà Trưng, Hà Nội.

Hotline:0865.898.108

Email: cgc@benhvien108.vn

Website: http://sanglocungthu108.vn

Thời gian làm việc: 6h30 – 17h00, từ thứ 2 đến thứ 6