- Chỉ một lần xét nghiệm gen có thể đánh giá về nguy cơ mắc của 16 loại ung thư phổ biến ở cả nam và nữ (ung thư phổi, ung thư đại trực tràng, ung thư vú, ung thư tuyến tụy, ung thư cổ tử cung, ung thư dạ dày, ung thư tiền liệt tuyến,....)
- Phát hiện sớm các dấu hiệu manh nha của ung thư thông qua chẩn đoán hình ảnh, nội soi và siêu âm.
- Thao tác khám đơn giản, cẩn thận và chính xác.
- Đội ngũ chuyên gia được đào tạo bài bản nghề, đặc biệt là về ung thư, đủ khả năng làm chủ các ca khám chữa ung thư.
Xét nghiệm phát hiện sớm ung thư gan
Ung thư gan là loại ung thư được cho là phổ biến, đứng thứ 5 ở nam giới và đứng thứ 7 ở nữ giới. Việc phát hiện sớm mang lại hiệu quả cao trong điều trị. Siêu âm và các xét nghiệm Hoá sinh chỉ dấu ung thư (Tumor marker) được khuyến cáo sử dụng để sàng lọc phát hiện sớm ung thư gan hiện đã có gồm AFP, PIVKAII (DCP) và AFP-L3. Bài viết dưới đây tóm tắt ý nghĩa và hướng dẫn sử dụng các xét nghiệm này.
1. AFP
AFP là chữ viết tắt của cụm từ Alpha1-fetoprotein, là glycoprotein có một chuỗi đơn, trọng lượng phân tử 70000 dalton. AFP được tổng hợp chính ở gan phôi thai và túi noãn hoàng, rồi vào dịch ối, đi qua rau thai vào máu mẹ. Ở phụ nữ có thai AFP được sử dụng trong bộ 3 xét nghiệm gồm AFP, beta hCG và uE3 để sàng lọc nguy cơ bất thường các bộ nhiễm sắc thể 13, 18 và 21 ở em bé (Triple test, thực hiện ở tuần thai 16-18). Khi trẻ ra đời, nồng độ AFP giảm nhanh về mức ở người bình thường (0-7 ng/mL). Ở người không có thai AFP được sử dụng để sàng lọc chẩn đoán ung thư tế bào mầm (ví dụ: ung thư tinh hoàn) và ung thư gan.
Đã có nhiều nghiên cứu về AFP và đưa ra khuyến cáo về sử dụng xét nghiệm AFP trong sàng lọc ung thư gan như: Năm 2009, các nhà khoa học lĩnh vực ung thư Á châu (AOS) và Hội ung thư châu Âu (ESMO) đã đồng thuận về việc khuyến cáo định lượng AFP trong máu mỗi 3-6 tháng cho tất cả các trường hợp xơ gan- nhất là xơ gan nguyên nhân do viêm gan B để sàng lọc ung thư; năm 2020 mạng lưới ung thư Quốc gia Hoa Kỳ (NACB) đã đưa ra khuyến cáo sàng lọc ung thư gan ở những người có nguy cơ cao, nhất là xơ gan do viêm gan B và C bằng việc định lượng AFP và siêu âm bụng 1 lần/ 6 tháng. Nếu nồng độ AFP ở mức bất thường và siêu âm thấy có nhân < 1cm thì cần theo dõi, xét nghiệm lại sau 3 tháng. Nếu AFP >20 ng/mL và tăng dần thì rất cần theo dõi (ngay cả khi kết quả siêu âm bình thường) bằng tăng tần suất làm xét nghiệm. Các trường hợp nồng độ AFP bất thường thì nên kết hợp với các xét nghiệm khác như PIVKA II và AFP-L3 để tăng độ nhạy và độ đặc hiệu cho chẩn đoán. Nếu nồng đọ AFP>200 ng/mL và nhân > 2 cm thì điều trị mà không cần sinh thiết nữa.
2. AFP-L3
AFP có 3 dạng: AFP-L1 là dạng chủ yếu được thấy ở những người bệnh gan lành tính (Ví dụ: Viêm gan B mạn tính hoặc xơ gan; AFP-L2 được sản xuất bới các khối u túi noãn hoàng; AFP-L3 được sản xuất bởi tế bào gan ác tính, là dạng chủ yếu được thấy ở các bệnh nhân bị ung thư gan nguyên phát (HCC- Hepatocellular Carcinoma).
Đơn vị sử dụng cho AFP-L3 là % (tỷ lệ % lượng AFP-L3/AFP). Giá trị ngưỡng (Cut off) được khuyến cáo là <10%. Theo Marrero và cộng sự (năm 2009), AFP-L3 đặc hiệu 92% ở bất cứ giai đoạn nào ung thư gan, nhưng độ nhạy chỉ 37%, khi lượng AFP < 20 ng/ml thì không phát hiện được AFP-L3.
3. PIVKA II (hay DCP)
DCP là chữ viết tắt của cụm từ Des-gamma-carboxy-prothrombin, PIVKA II là chữ viết tắt của cụm từ Prothrombin induced by vitamin K absence II, là một dạng bất thường được tạo bởi sự thiếu vitamin K của prothrombin.
Cơ chế hình thành DCP hay PIVKAII: Trong quá trình ung thư hoá của tế bào gan, hệ thống carboxylase phụ thuộc prothrombin bị hư hại nên không làm được nhiệm vụ carboxyl hoá dẫn đến sản xuất DCP, và DCP mất chức năng prothrombin
AFP, PIVKAII (DCP) và AFP-L3 là 3 loại xét nghiệm phát hiện sớm ung thư gan
Liebman và cộng sự là những người đầu tiên đưa ra xét nghiệm DCP/PIVKAII chẩn đoán sớm ung thư gan năm 1984 với khuyến cáo xét nghiệm PIVKA II nhạy và đặc hiệu hơn AFP trong phát hiện sớm ung thư gan tiên phát, phân biệt rõ ung thư gan với các bệnh gan mạn tính. Việc kết hợp xét nghiệm DCP với AFP tăng độ nhạy lên tới 74,2% và độ đặc hiệu lên tới 87,2%.
Trong ung thư tế bào gan tiên phát (hepatom-HCC), nồng độ trung bình của DCP được thấy là 900 ng/mL.
Hiện tại, AFP là chỉ dấu được sử dụng rộng rãi và phổ biến nhất, do hầu hết các bệnh viện thực hiện được và giá xét nghiệm chấp nhận được để có thể sử dụng với tần suất 6 tháng/lần ở người có nguy cơ (Viêm gan virus B,C mạn tính, xơ gan do viêm gan B,C). Trường hợp nghi ngờ có hoặc tiến triển ung thư gan thì nên làm xét nghiệm với tần suất ≤ 1 lần/3 tháng và nên kết hợp bộ 3 xét nghiệm AFP, AFP-L3 và PIVKA II.
Hiện nay, sàng lọc ung thư sớm được coi là biện pháp hoàn hảo trong việc phát hiện và điều trị kịp thời các loại ung thư. Giảm chi phí điều trị và nhất là giảm tỷ lệ tử vong ở người bệnh. Bệnh viện TWQĐ 108 luôn triển khai và giới thiệu tới khách hàng Gói Trung Tâm Tư Vấn Di Truyền và Sàng Lọc Ung Thư – Bệnh viện TWQĐ 108 giúp xét nghiệm gen, chẩn đoán hình ảnh, xét nghiệm các chất chỉ điểm sinh học phát hiện khối u sớm.
Lựa chọn Gói sàng lọc ung thư sớm tại Trung Tâm Tư Vấn Di Truyền và Sàng Lọc Ung Thư- Bệnh viện TWQĐ 108, khách hàng sẽ được:
Để được hỗ trợ, tư vấn chi tiết xin vui lòng liên hệ với chúng tôi:
TRUNG TÂM TƯ VẤN DI TRUYỀN VÀ SÀNG LỌC UNG THƯ – BỆNH VIỆN TWQĐ108
Địa chỉ: số 1 Trần Hưng Đạo, Hai Bà Trưng, Hà Nội.
Hotline:0865.898.108
Email: cgc@benhvien108.vn
Website: http://sanglocungthu108.vn
Thời gian làm việc: 6h30 – 17h00, từ thứ 2 đến thứ 6.
Nguồn tham khảo: Hoàng Văn Sơn. Sàng lọc, phát hiện sớm và chẩn đoán ung thư gan. Tạp chí Y học Việt Nam, tập 496, tháng 11-số chuyên đề, 2020 và nguồn internet khác.
